Bir ekonomik kriz, işletmelerin ve tüketicilerin mevcut ekonomik sisteme olan güveninin kaybolması sonucu oluşmaktadır. Piyasalara olan güven kayboldukça, genel talep de düşme eğilimine girer. Bu nokta, ticari döngü için tam bir fiyasko evresidir.
Piyasalara olan güvenin düşmesi ve talebin düşmesi insanların alım yapmayı bırakıp daha defansif bir pozisyon almasına yol açmaktadır. Belli bir miktar insan alım yapmayı bıraktığında panik ortama hâkim olur ve perakende satışlar azalır.
İşletmeler daha az alım yapmaya başlar ve ekonomi daha az iş seçeneği ile dönmeye devam eder. Üretim faaliyetleri de bu dönemde yavaşlama göstermektedir. Tüm bunların sonucunda işsizlik oranları artış gösterir. İşte bu durumda hükümetin ve merkez bankasının duruma bir el atması gerekmektedir.
Gayri safi yurt içi hasılada düşüş gözlemlenmesi bir ekonomik kriz belirtisi olarak kabul edilebilir fakat bu durum bir kriz olacağını kesin bir şekilde bize anlatmaz. Ekonomik krizlerin bazı belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Faiz Oranları
Faiz oranlarının artması demek piyasada bulunan sıcak para miktarının azalması demektir. Bir para biriminin değerini korumak için sürekli faiz artırımına gitmek sorun yaratacaktır. Piyasada bulunan nakit miktarının azalması da ekonomik faaliyetlerde bir yavaşlamaya neden olacaktır.
Borsadaki Düşüş
Hisse senetleri, tüketicinin güvenini kaybetmesi nedeniyle değer kaybına uğrayabilir. Bu durumu birçok tecrübeli yatırımcı fırsata çevirmeye çalışacaktır fakat borsadaki hisse senetlerinin aşırı değer kaybetmesi genel olarak bir kriz belirtisi sayılır.
Ev Fiyatlarındaki ve Satışlarındaki Düşüş
Genel talebin düşmesi insanların gayrimenkul çeşitlerine olan talebini de azaltacaktır. Bu nedenle ev fiyatlarında ve ev satışlarında bir düşüş gözlemlememiz mümkündür. Ev fiyatlarındaki genel bir düşüş de bir ekonomik kriz belirtisi sayılabilir.
Üretim Miktarında Azalma
Genel talep azaldıkça, firmaların üretim talepleri de azalacaktır. Bu sebeple üreticiler, daha az üretim yapmaya başlayacaktır. Bir ekonomide daha az üretim gerçekleşmesi de gayri safi yurt içi hasılayı da düşürecektir. Kısacası firmaların üretim miktarlarını kısmaya başlaması bir ekonomik kriz belirtilerinden biridir.
Kredi Kıtlığı
Belli başlı büyük bankaların kişilere ve kurumlara kredi verecek kaynak bulmakta zorlanması da bir ekonomik kriz belirtisidir. Kredi kıtlığı görülünce ekonomideki projeler finanse edilemez ve başarısızlığa uğrar. Bu durumun sürekli hale gelmesi de bir ekonomik kriz belirtisidir diyebiliriz.
Finansal Balonlar
Bu durum belli bir finansal varlığın fiyatının kısa zaman içerisinde fazlaca yükselip düşmesiyle oluşur. Bu tip bir durumda insanlar, söz konusu finansal varlığı aceleyle elden çıkarmaya çalışır ve yüksek miktarda zarara uğrar. Bir finansal balonun acı sonuçları ise, bu balon patladığında daha net bir şekilde ortaya çıkar. Bir finansal varlığın abartılı bir şekilde öne sürülmesi bir ekonomik kriz belirtisi olarak kabul edilir.
Yatırım Azlığı
Bir ekonomide gerçekleşen yeni projelerin sayısının günden güne azalması, o ekonomi için kötü günlerin yaklaştığınızı söyleyebiliriz. Özellikle dış yatırımcıların ülkeden kaçmaya başlaması bir ekonomi için ciddi bir kriz belirtisi olduğu söylenebilir.
Not: Bu içerik Yatırım Tavsiyesi Değildir.
