Miras bilindiği gibi, tereke yani ölümü resmi olarak gerçekleşen kişinin bıraktığı tüm mal ve borçları kapsar. Miras bırakan kişi, emekli maaşını alan biri ise, evlenmemiş olan kızlarının da bu maaşta hakları vardır. Miras reddedilirse emekli maaşı devam eder.Ancak bu kişinin bıraktığı malların, borçlarından daha az olması nedeni ile, mirasın reddedilmesi gündeme gelmektedir.
Mirasın reddi, ölüm tarihini takip eden 3 ayın içinde sulh hukuk mahkemesine gidilerek yazılı veya sözlü olarak yapılmaktadır. Bu süre geçtikten sonra mirası reddetmek mümkün değildir. Mahkemeye, ölüm olayındı geç duyduğunuzu ispat etmeniz durumunda bu hak süresi uzayabilir.
Mirası Reddettim Emekli Maaşını Alabilir Miyim?
Konumuz, miras reddedildiğinde emekli maaşına ne olur sorusunun cevabını vermek olduğuna göre, bu konuyu aydınlatalım. Diyelim ki bir kişi emekli maaşını alıyorken, yüklü borç altında ölmüştür. Ölen kişinin evi ve tüm malları borcu karşılayamamaktadır. Bu durumda emekli maaşı da haczedilemediği için, mal ve borçlar, o kişinin çocuklarına kalır. Çocuklar, bu durumda mirası reddetmeyi seçerse dahi, ölen kişinin, evli olmayan kız çocukları emekli maaşını almaya devam edebilir.
Çünkü emekli maaşı, miras kalan mallardan sayılmaz. Bu konu bir çok insanın uykularını kaçırmaktadır. Çok yüklü borç altında ölen babalarından kalan maaştan olmamak için, mirası da kabul etmeleri gerektiğini düşündüklerinde, kabuslar daha da büyür. Ancak hukuk alanında biraz araştırma yapılırsa, kabuslara yol açan korkuların yersiz olduğu görülecektir.
Emekli Maaşını Ölenin Bekar kızları Almaya Devam Eder
Ölen kişinin bekar kızları bu maaşı almaya (pay edilerek) devam ederler. Ölen kişinin hanımı da sağ ise o da bu maaştan pay alabilir. Emekli maaşının hukuken mirasa dahil olmaması nedeni ile bu hak devam eder.
Şimdi de olası örneklerle yazımıza devam edelim;
Örnek 1: Pekiyi alacaklı kişi, ölen kişiyi icraya vermişse ne olacak? O borç varlık yönetim şirketinin üstlendiği bir alacak ise, 20 yıla kadar zaman aşımı süreci vardır. Emekli maaşına haciz konulamayacağına göre ve kızlar da mirası reddettiklerine göre, borç işlemeye devam eder ve alt soya geçer. Bir adamın sadece 2 kızı varsa ve hanımı da ölmüşse, bu durumda 2 bekar kız maaşı almaya devam ederler ve mirası reddettikleri için, onlardan borç tahsil edilemez.
Örnek 2: Ölen emeklinin 2 kızı ve bir dairesi varsa ne olacak? Bu durumda kızlar, mirası reddettikleri için, o ev haczedilip satışa çıkabilir. Mirası reddetmezlerse, o dairede oturuyorlarsa eve gelen haciz konusu biraz karmaşık hale gelir. Anneleri ile beraber yaşayan 2 kız, mirası reddetmişse, anne sağ ve mirası reddetmemişse, yine o ev haciz yolu ile satıldığında, alacaklılar paylarını almadan önce, borçlunun korunması kapsamında, bu aileye münasip bir daire aldıktan sonra borçlarını tahsil edebiliyorlar.
Haline münasip ev kavramını daha önce duymadıysanız, bu konuyu araştırmanızı öneriyoruz. Bir emeklinin tek bir dairesi varsa, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ve hanımı varsa, borcu ne kadar çok olursa olsun, o daireye haciz geldiğinde, kendisine bir haline münasip ev alınmak şartı ile ev satışa çıkabilir.Borçlunun da alacaklının da mağdur edilmemesi esastır. Ama emeklinin dairesini alıp onu sokağa atma hakkı, alacaklıya tanınmamıştır.
Diyelim ki emekli adamın 300 bin lira borcu icralık olmuştur. Dairesi de 600 bin lira rayiç bedeli ile değerlendirilmiş olsun. Bu durumda rayiç bedelin yüzde 60’ı oranında yani 360 bin liraya satışa çıkartılırsa, alacaklı 300 bin lirasını alıp, emekliye 60 bin lira bırakamaz. Emekliye, aile fertlerinin yaşayabileceği kadar büyüklükte ve oturduğu muhite yakın bir “haline münasip ev “almak zorundadır. Kalan 60 bin lira ile ev alınamayacağına göre, haciz edilen ev satışı yapılamaz.
Ancak adamın dairesi 1.2 milyon TL tutarında olsun ve borcu da 300 bin lira olsun. Bu durumda rayiç bedelin yüzde 60’ı oranında 720 bin liraya ev satılır, 300 bin lira alacaklıya verilir, sonra kalan 420 bin lira, emekliye ev alınmak için kullanılıp, arta kalan para yeni ev ile beraber emekliye verilir. Bu yüzden tek evin haczedilmesi konusu hakkında araştırmalarınızı derinleştirerek hakkınızı arayabilirsiniz.
İcra iflas kanununun 82. Maddesinde sayılan mallara haciz konamaz. Borçlunun barınmasını sağlayan “haline münasip ev” haciz yolu ile satışa çıkarılamaz. Buna rağmen, eve haciz gelmişse, vakit kaybetmeden, haczi kaldırmak için icra hukuk mahkemesine başvurmanız yeterli olacaktır.
Haline Münasip Evin Haczedilmesi
Evinize haciz geldiğinde, eviniz, mütevazi tek daire ise, evde kalanların sayısı (emeklinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler esas alınarak) belirlenir. Sonra bilir kişi, mahkeme tarafından atanarak dairenizi inceler fiyatını belirler. Evinizin bedeli 300 bin lira çıkarsa ve ev 300 bin liraya satılırsa, bu para emekli olarak 300 bin lira borcunuzu karşılar ama size yeni bir daire alacak para kalmaz.
Bu durumda bilir kişi, o çevredeki haline münasip ev tutarını araştırır ve belirler. Oturabileceğiniz bir evin 150 bin lira rayiç bedelini ortaya çıkarır. Sizin evinizin satışından elde edilen 300 bin liradan, 150 bin lirası devlet tarafından ayrılarak size ev alınmak için kullanılır, diğer 150 bin lira borçlarınızı ödemek için ayrılabilir. Ne olursa olsun, böyle bir satış ( haciz yolu ile ) gerçekleştirilirse, hemen o muhitteki icra hukuk mahkemesine 7 gün dolmadan giderek itiraz etmeniz yararınıza olacaktır.
Sonuç olarak miras reddedilirse emekli maaşına ne olur sorusunun cevabı; maaş aynen hak sahipleri tarafından alınmaya devam eder. Emeklinin bakmakla yükümlü olduğu hanımı ve bekar kızları, 18 yaş altı erkek-kız çocukları o maaşı almaya devam eder. Kızlar için 18 yaş şartı yoktur, onlar evlenince bu hakları sona erer. Ancak kızlar 18 yaşından sonra evlenmemişlerse babalarından- annelerinden kalan emekli maaşını almaya devam ederler.
NOT: Bu makalede yer alan bilgiler, sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır, bu yazıdan kaynaklanabilecek mağduriyetlerin sorumluluğu okuyucuya aittir. Hukuki sorunlarınız için ilgili avukatlara başvurmanızda yarar vardır.
