Son yılların popüler iş kolu olan, neredeyse her türlü ortamda kolayca yapılabilindiğinden dolayı pek çok kişinin ilgisini çeken istiridye mantarı yetiştiriciliği, sermayesi az ancak kazancı oldukça fazla olan bir iş olarak dikkat çekmektedir. Hal böyle olunca da yine çoğu kişi tarafından cevabı aranan bir soru olmuştur, istiridye mantarı yetiştiriciliği nasıl yapılır sorusu. Bu soruya yanıt vereceğimiz bu yazımızda ayrıca istiridye mantarı yetiştirmek için gerekli olan koşulların neler olduğundan, ne kadar sermaye ile ne kadar kazanç sağlanabileceğine kadar çok kapsamlı bir bakış açısını da görmeniz mümkün olacak. İşte sorularımızın yanıtları ve istiridye mantarı yetiştiriciliği ile ilgili tüm merak edilenler:
İstiridye Mantarı Nedir?
Biçimsel olarak şapka kısmı istiridyeye benzediği için adı istiridye mantarı olan bu mantar, oldukça lezzetli, yenilebilen, zehirsiz ve değerli bir mantar türüdür. Ekonomik değeri de yüksek olan bu mantarın lezzeti pek çok kişiye göre etten bile daha iyidir. İşte bu durum bu mantara değer katan ve kıymetlendiren şeydir. Doğal ortamda doğada kavak ağaçlarının köklerinde de kendiliğinden yetişen bir mantar olması sebebiyle halk arasında bazı kesimlerde kendisine kavak mantarı adı da verilen istiridye mantarı, oldukça zahmetsiz bir biçimde, çok az bir sermaye ile neredeyse her türlü ortamda kolaylıkla yetiştirilebilen bir mantardır. Burada önemli olan gerekli ortamı sağlamaktır. Gerisi ise kendiliğinde gelişen ve sizin müdahalenize ve emeğinize pek de gerek duyulmayan bir süreçtir!
İstiridye Mantarı Üretimi Nasıl Yapılır?
Önceki yazılarımızda kültür mantarı yetiştiriciliği hakkında sizlere detaylı bilgiler vermiştik ve bu yönde sizlerde n olumlu dönüşler almıştık. Bu yazımızda da ise sizlere istiridye mantarı yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiler aktarmaya çalışacağız:
Ülkemizde istiridye mantarı yetiştiriciliği alanında çok fazla girişimci olduğunun öncelikle altını çizmekte fayda var. Eğer siz de istiridye mantarı yetiştirmek istiyor ve bunu ticari bir yoldan gerçekleştirmeyi düşünüyorsanız, piyasada bu konuda rakiplerinizin bir hayli olduğunu hatırlatalım. İstiridye mantarı nasıl yetiştirilir sorusunun yanıtına gelirsek, bu konuda bazı teşvik ve destek veren firmalardan yardım alabilirsiniz. İstiridye mantarı yetiştirmek için ihtiyaç duyacağınız kompostu sizlere sunan bu firmalar gerekli kültür ortamınızın hazırlanmasında da sizlere destek olmaktadır.
Doğal Ortamda İstiridye Mantarı Yetiştirmek:
İstiridye mantarı yetiştirmek için en verimli ortam doğal ortamdır. Yukarıda da dile getirdiğimiz gibi, kavak, kayın gibi ağaçlarının köklerinde yetişebilen bu mantardan daha çok verim almak istiyorsanız, bu ağaçların bolca bulunduğu ortamlar sizin için birer “üretim hane” statüsü kazanabilir. İhtiyacınız olan diğer şeyler ise nemlilik, karanlık, bol oksijen ve serinliktir. Ve bu nedenle doğal ortamlar, en kolay istiridye mantarı yetiştiriciliği yapılan ortamların başında gelirler. İstiridye mantarının yetiştirilmesinde en önemli gereklilik ise kompostur.
Kompost, içerisinde misel (mantar tohumu) selüloz değeri yüksek ağaç veya bitki artıkları ve nemi barındıran ortama verilen isimdir. İstiridye mantarının ana besin kaynağı ise selülozdur. Bu nedenle selülozu yüksek olan bir ortamın yaratıldığı her alanda rahatlıkla istiridye mantarı yetiştirmek mümkündür. Kavak ve kayık ağaçlarının köklerine yerleştirilen Kompost adı verilen karışım içerisinde bulunan mantar tohumları, belli sıcaklık nem ve oksijenle kuluçka dönemini geçirir. Bu süreç içerisinde Kompost mantar vermeye başlayacaktır. Yine belli bir süre sonrasında da mantarlar toplanma boyutuna erişir ve toplanır.
Yapay Ortamda İstiridye Mantarı Yetiştirmek:
İstiridye mantarı yetiştiriciliği işini yapmak için her zaman doğal ortamı kullanmak kolay değildir. Yaşadığınız alanda bu ortamı elde etmek ya da bu işi yaparken kontrolü sağlamak şehir hayatı içerisinde oldukça zor olduğu için bizlerin size önerisi yapay ortamda bu işi yapmanızdır. Eğer amacınız sadece bir ek gelir elde etmek ise, o zaman evinizde odanızın bir köşesi ya da banyonuzun bir bölümü veya varsa kapalı balkonunuz bu iş için son derece ideal ortamlardır. Detaylara geçmeden önce ortamla ve malzemelerle ilgili bilgileri verelim. İstiridye mantarı yetiştirmek için ihtiyacınız olanlar, karanlık, 25-30 derece arası bir ortam sıcaklığı, yüzde 70 oranında nemdir.
Malzeme olarak da selüloz değeri yüksek ağaç ya da bitki artıkları (talaş ve saman da olabilmektedir) misil (mantar tohumu) ve büyük boy siyah kalın çöp poşeti! Gerekli şartlar doğru şekilde sağlanır ve adımlar doğru atılırsa, hazırlanan Kompost 17. Gününde size mantar vermeye başlayacaktır. Ortalama bir ay gibi bir sürede istediğiniz oranda istiridye mantarı yetiştirmiş olacaksınız! Eğer amacınız ek gelir değil de tamamen bu işi yapmak ve bu işten büyük paralar kazanmak ise, ilk etapta size gerekli olacak alan 50 metrekarelik bir alandır. Başlangıç ve işin öğrenilmesi için bu alan yeterli görülmektedir. Şimdi gelelim adım adım hangi yolların izleneceğine ve istiridye mantarı yetiştiriciliği nasıl yapılır sorusunun yanıtına:
1. Adım: Kompostun Hazırlanması
Kompost, istiridye mantarının yetiştirilmesinde gerekli duyulan ortamdır. İlk olarak ortamın hazırlanması ve mantar için uygun hale getirilmesi gerekir. İstiridye mantarı yetiştiriciliğinde kuluçka ve hasat dönemleri vardır. Her iki dönemde de farklı sıcaklık ve nem oranları sağlanmalıdır. Ayrıca ortamın bol oksijen alması da mantarların verimli olmasını sağlayan en büyük etkenlerden biridir. Kompostlar plastik poşet içerisinde hazırlanmaktadır. İlk adımda büyük siyah kalın plastik çöp poşetinin içerisine bir sıra saman, talaş, ya da kütük, ağaç kalıntılarını serin. Ortalama 10 cm kalınlığında serilen bu talaş üzerine bir kat misil serilir. Bu sıralama poset dolana kadar sırasıyla gerçekleştirilir ve poşetin ağzı bağlanır.
2. Adım: Kuluçka dönemi
Hazırlanan kompost sonrası toplanma evresine kadar geçen süreye kuluçka dönemi denir. Kuluçka dönemi karanlık bir ortamda, yüzde 70 nem oranında ve 25 derecelik ortam sıcaklığında geçirilir. Kuluçka döneminin 10. Gününde poşetin belirli yerlerinde iğneler yardımı ile 15-20 adet delik açmanız gerekmektedir. Açılan bu delikler mantarların gerekli duyduğu oksijeni almasını ve büyümesini sağlayacaktır. Kuluçka döneminde gün ışığının odaya ve poşetlerin içerisine girmesinin engellenmesi gerekmektedir. Bu nedenle ortamın karanlık olması son derece önemlidir. İstiridye mantarı yetiştiriciliği işinde kuluçka dönemi son derece hassas bir dönemdir. Ve sizlere verilen talimatların harfiyen yerine getirilmesi gerekmektedir. Poşetin etrafında açtığınız deliklerde nem, kabarcık fark ettiğinizde 3. Adıma geçmeniz gerekir.
3. Adım: Yetiştirme
İstiridye mantarı yetiştiriciliği işleminde 4. Adım kuluçkanın devamındaki süreçtir. Bu süreçte ortam sıcaklığının 15 ila 18 derece şeklinde ayarlanması gerekmektedir. Günlük 6 ila 8 saat kadar beyaz floresan ışığı ve yüzde 80 oranında ne gerekmektedir. Deliklerden mantarları bir fısfıs yardımı ile sulayabilirsiniz. Bu gerekli nemi sağlayacaktır. Mantarların büyümesine izin vermek için poşetin ağzının da yırtılması gerekmektedir.
4. Adım: Hasat Etme
İstiridye mantarı yetiştirmek için son adımımız hasat etme evresidir. Bu aşamada mantarların başları tamamen açılmadan hasat edilmeleri gerekmektedir. Burada dikkatli olunması gerekmektedir. Çünkü hasat esnasında mantarların zedelenmesi, toplanan mantarların kısa sürede kararmasına ve çürümesine neden olmaktadır. Mantarları elinizin baş, işaret ve orta parmağını kullanarak, hafifçe tutulmalı, sağa ve sola çevrilerek, dip kısımları fazla parça alınmadan koparılmalıdır. Tüm bu süreç ortalama bir buçuk aylık bir zamanda tamamlanır. Topladığınız mantarların yerine yenileri çıkmaya başlayacaktır ve her bir poşet size 3 ay boyunca mantar verecek bir verimliliğe sahiptir.