Tahvil nedir? | Tahvil yatırımı nasıl yapılır?

0

Yatırım araçlarından birisi olan ve diğer yatırım araçlarına göre daha az ilgi çeken tahvil belirli bir süre vadesi olan yazılı senettir. Tahvil devlet tarafından veya özel bir şirket tarafından çıkarılabilmektedir. ‘Tahvil nedir’ sorusunun tam olarak cevabı ise finansman kaynağı bulmaktır. Devlet nakit ihtiyacını karşılamak veya çeşitli yatırımlar yapmak adına tahvil çıkarabilmektedir. Tahvillerin belli bir vadesi bulunur ve vade sonunda yatırımcısına faiz vadeder. Özel sektör tahvillerinde de durum aynı olsa da vade süresi veya faiz oranı tahvil çıkaran kurum ve kuruluşlara göre değişiklik gösterebilmektedir.

Tahvil nedir?
Tahvil Nedir?

Faiz değişken veya sabit olarak belirlenebilmektedir. Bu durumu tahvil almadan önce göz önünde bulundurmanız daha sonra bir sürprizle karşılaşmamak adına oldukça önemlidir. A şirketinin tahvil çıkardığını ve bir yatırımcının bu tahvili aldığını düşünürsek, yatırımcı A şirketinin alacaklısı konumunda yer alacaktır. Zira vade sonunda A şirketi yatırımcısına tahvil bedelini ve vadettiği faizini ödemek zorundadır.

Tahvil nedir sorusunun bir diğer cevabı olarak da sabit getirili menkul kıymet verilebilir. Sabit getirili olmasının nedeni ise en başta faizin yatırımcılara belirtilmesidir. Tahvil satın alımında belirli bir ücret mevcuttur. Şirketler veya devlet yatırımcıya belirli bir periyod sonunda belirlenen faiz miktarının ödemesini gerçekleştirir. Burada iki taraf için de fayda sağlanmaktadır.

Tahvil Getirisi Neden Tercih Ediliyor?

Tahvil’in tercih edilmesindeki en büyük etkenlerden birisi bazı durumlarda banka faizlerinden daha fazla getiri sağlamasıdır. Devlet tahvil sunduğunda veya özel bir şirket bunu yaptığında banka faizi oranlarından daha yüksek bir oran sunarsa yatırımcılar tahvili tercih etmektedir. Tahvil getirisi 6 aylık dönem sonunda gerçekleşebilir. Buna göre yatırımcı tahvil için yatırdığı para dışında 6 ayın sonunda şirketin veya devletin belirttiği faiz oranını alır. Daha sonra ikinci 6 aylık dönem sonunda yine tahvil faiz getirisi ödenir. Tahvil vadesi sona erdiğinde ise tahvili sunan kurum tahvili bedeli karşılığında geri alır. Yani yatırımcı tahvil için vermiş olduğu anaparasını tekrar almış olur ve faiz getirisi de tahvil getirisi olarak yatırımcıya ödenir.

İlgili yazı: Tahvil Faizleri Piyasayı Nasıl Etkiler

Tahvil getirisi tahvile göre değişiklik gösterebilmektedir. Tahvil vadesi 1 yıldan az olmamak kaydıyla daha uzun da olabilir. Sadece 1 yıl için değil 3-5 yıllık uzun vadeli tahviller için de rahatlıkla yatırım yapabilirsiniz.

Tahvil Neden Çıkartılır?

Tahvil çıkarılmasındaki en temel amaç devletin veya anonim şirketlerin kısa vadeli finansman kaynağı bulmak istemeleridir. Bu yatırım aracıyla yatırımcı tahvil getirisi alırken tahvil sunan kurumlar da kısa vadede ihtiyaç duydukları finansman kaynağını bulmuş olurlar.

Kıymetli evrak statüsünde olan borç senedi tahviller bazı durumlarda iskontolu olarak da ihraç edilebilir. Bunun temel sebebi ise sizin de tahmin edebileceğiniz gibi bulunmak istenilen finansman kaynağının çok daha hızlı bir şekilde toplanmasıdır. İskontolu ihraç edilen tahviller normal olarak ihraç edilen tahvillere göre çok daha hızlı bir şekilde talep görmektedir. Bu nedenle iskontolu ihraç edilen tahviller acil finansman kaynağı arayışı olduğunda sıkça tercih edilir ve yatırımcılar da bu tahvillere daha çok yönelirler.

Tahvil Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Tahvil nedir sorusunun dışında en fazla merak edilen konularda birisi de tahvil alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğidir. Her yatırım aracı gibi tahvil getirisi de kesin değildir ve belli bir oranda risk içerir. Devlet tahvillerinde bu risk daha az olsa da özel sektör için aynısını söylemek mümkün değildir. Özel sektör şirketleri devlet tahvillerine göre daha yüksek risk unsuru içeren tahviller sunarlar. Özellikle anonim şirketlerin mali durumu, faaliyetleri ve yatırımları mercek altına alınarak detaylı incelenmelidir. Bu incelemenin ardından ihraç edilen tahvili alıp almamak ise tamamen size kalmış bir durumdur.

Mali durumu kötü olan veya kötüye gitme eğilimi olan kurumların tahvillerini almanız, işler yolunda gitmezse faizi bırakın anaparanızdan bile olmanıza yol açabilir. Bu nedenle yüksek risk içeren yatırım araçlarından nasıl uzak durulması gerekiyorsa mali durumu kötüye giden şirketlerden de öyle uzak durmanız gerekmektedir.

Tahviller iskontolu olarak ihraç edildiğinden büyük talep görür. Tahvil nominal değeri vade sonunda yatırımcıya ödenir ancak tahvil alınırken devlet veya şirketler iskontolu olarak tahvil ihraç ederler. Yani faiz dışında vade sonunda nominal değerin artması da yatırımcıya ekstra para kazandırabilir. Ancak tahvil getirisi dışında nominal değer vade sonunda değişiklik gösterebilir.

Tahvil ve Hisse Senetleri

Bilindiği üzere hisse senetleri bir nevi bir şirkete ortak olmaktır. Yani hem kâra hem de zarara. Tahvillerde sabit getiri söz konusu iken hisse senetlerinde hiçbir şey kesin değildir. Alacağınız hisse aniden yükselebilir veya düşebilir. Bu nedenle garanti yatırım tarzını benimseyen kişiler genel olarak tahvil getirisini tercih etmektedir.

Hisse senetleri ise daha uzun vadeli bir yatırım olarak düşünülebilir. Eğer ani yükselme veya düşüşü göze alabilen bir yatırımcıysanız tahvil yerine hisse senetlerine de yönelebilirsiniz. Fakat vade sonunda ben sabit getiri istiyorum diyorsanız tahvil getirisi size daha uygun olacaktır.

Tahvil sahibi kâr veya zarar durumunda hiç kimseye karşı sorumlu değildir. Yatırımcıların da şirket yönetiminde herhangi bir söz hakkı bulunmamaktadır. Şirket o yılki kârını dağıtmadan önce tahvil ödemelerini gerçekleştirir ve daha sonra dağıtım işlemini yapar. Bu da tahvil getirisinin daha garanti olarak görülmesini sağlamaktadır.

Tahvil Çeşitleri Nelerdir?

Tahviller tek tip değildir ve çeşitlere ayrılmıştır. Size uygun olan tahvil türünü analiz yaparak seçebilirsiniz:

Devlet Tahvili: Hazine tarafından çıkarılır ve diğer anonim şirket tahvillerine göre çok daha az risklidir. Getirisi diğer tahvillere göre düşüktür ancak ödeme konusunda ise devlet garantisi mevcuttur.

Özel Sektör Tahvili: Anonim şirketlerin çıkardığı tahvillerdir ve oldukça yüksek riske sahiptir. Şirketin finansal durumu çok iyi analiz edilmelidir. Aksi takdirde zarar etmeniz kaçınılmazdır.

Hamiline Yazılı Tahviller: Hamiline yazılı tahviller herhangi bir kişi tarafından bozdurulabilmektedir. Tahvili elinde bulunduran kişi tahvili bozdurabilir.

Nam’a Yazılı Tahviller: Bu tahvillerde yatırımcının adı da yer almaktadır. Bu nedenle adı yazılı olan kişi hariç hiç kimse o tahvili bozdurabilme hakkına sahip değildir.

Sabit ve Değişken Faizli Tahviller: Sabit faizli ola tahviller 3 – 6 ve 12 aylık dönemler için çıkarılmaktadır. Değişken faizli olan tahviller ise arz ve talebe göre belirlenmektedir. Bu tahvillerin faiz oranı sabit değildir ve değişkenlik gösterebilir. Yüksek risk içerebilir.

Tahvil Almak Mantıklı Mı?

Bu tamamen sizin analizleriniz sonucunda alacağınız bir karardır. Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde faiz mantıklı bir yatırım aracı olarak görülmemektedir. Bu nedenle paranızın erimemesi adına tahvil getirisi dışında diğer yatırım araçlarına da yönelebilirsiniz. Özellikle anonim şirketlerin çıkaracağı tahvilleri almadan önce çok detaylı bir araştırma yapmalısınız. Şirketlerin finansmanının kötüye gittiği dönemlerde tahvillerin de deyim yerindeyse yatırımcıların elinde patlaması kaçınılmazdır.

Önceki İçerikYurt Dışı Borsalarından Hisse Senedi Nasıl Alınır?
Sonraki İçerikKaravancılık hakkında bilmeniz gereken önemli bilgiler | Karavan Almak

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz