Ticarete konu olan ve alım satımı yapılabilen ürünlerin ve malların hepsine genel bir tabir ile emtia denir. Bu ürün ve malların işlem görmekte olduğu para piyasasına da emtia borsası denmektedir. Bu piyasada bütün emtialar, kimler tarafından üretildiğine bakılmadan aynı şekilde ve eşdeğer bir şekilde ele alınmaktadır. Bu yazımızda borsada emtia nasıl alınır? konusu hakkında bilgiler sunacağız.
Emtia Nedir?
Emtia; mısır, kahve, buğday, kakao, şeker, pamuk ve benzeri gibi gıda ürünlerinin dışında gümüş, altın, bakır, petrol gibi ürünleri de kapsamaktadır.
Bir ürünün emtia olabilmesi için başlıca 3 şart aranmaktadır. Bunlar:
Endüstriyel ya da tarımsal ürünlerin ham bir şekilde olması
1) Ürünlerin raf ömrünün bulunması
2) Ürün fiyatlarının pazar için farklılık gösterebilecek özellikte olması
3) Emtia borsasında işlem görmekte olan mal fiyatları, borsanın kendisi tarafından değil; ürünlere olan arz ve talebe göre belirlenmektedir. Emtia piyasalarında ürünlerin fiyatlarına; mevsim faktörleri, dünyadaki ekonomik gelişmeler, yaşanan doğal afetler direkt olarak etki etmektedir.
Emtia Çeşitleri
Emtia piyasasında işlem görmekte olan ve ticarete konu olan ürünler dört ana kategoriye ayrılmaktadır, bunlar:
1) Tarım
2) Hayvancılık
3) Enerji
4) Metaller
Emtia borsasında ticarete konu olan metal ürünler; platin, altın, bakır, gümüş ve benzeridir.
Emtia borsasında ticarete konu olan enerji ürünleri; doğalgaz, petrol, benzin ve benzeridir.
Emtia borsasında ticarete konu olan hayvancılık ürünleri; domuz, domuz başları, canlı sığırlardır.
Emtia borsasında ticarete konu olan tarım ürünleri; pirinç, buğday, mısır, kakao, pamuk, kahve, şeker gibidir.
Borsada Emtia Almak
Bir emtiaya yatırım yapılabilmesi için öncelikle Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin verilmiş ve yetkilendirilmiş olan aracı bir kurum ile anlaşması gerekmektedir. Tüm alım ve satım emirleri bu aracı kurumlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Emtialar, emtia piyasasında fiziki olarak alınabildiği gibi forex piyasasında ve borsada da işlem görmektedir.
Emtia Borsasında İşlem Yapmak
Emtia piyasasında ürün fiyatları, dünyanın ekonomik, politik durumlarından etkilenmekte ve dönemsel olarak arz talep dengesine göre değişiklikler göstermektedir. Bu sebeple, emtiaların fiyat hareketliliği üzerinden çok kısa bir zamanda büyük kazançlar elde edilebilmektedir. Emtiaların voltalitesi de yüksek olduğundan dolayı aynı zamanda yüksek risk taşımaktadır.
Emtia borsasında yatırımcılar, hangi amaç ile yatırım yapacaklar ise buna göre en uygun platformu tercih etmektedirler. Borsa bu platformlardan bir tanesidir. Yatırımcılar, borsa piyasasında işlemde bulunarak, piyasadan alım ya da satımı gerçekleştirmektedir.
Forex de emtia alım satımının yapılabileceği platformlardan biridir. Forex piyasasını tercih eden yatırımcılar, tüm dünya ile birlikte aynı şartlar altında işlem yapabilmektedir. Çünkü forex piyasası küresel bir piyasadır.
Türkiye’de Emtia Borsası
Ülkemizde faaliyette olan emtia borsaları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Odalar ve Borsalar Kanunu çerçevesinde kurulmuş resmi olan, denetlenen ve güvenilir kurumlardır. Üretici ve yatırımcıların borsada işlem yapabilmesi için öncelikle borsaya kayıtlı olması gerekir. Borsada kaydı bulunmayan üreticiler ve yatırımcıların alım ya da satım yapabilmesi mümkün değildir. Borsada kaydı bulunan kişilerin aynı zamanda bir aracı kurum ile anlaşması gerekmektedir.
Borsada işlem görmekte olan ürünler arasında orman ürünleri, canlı hayvanlar, bakliyat ürünleri, tohumlar, hayvan yemleri, bitkisel ve hayvansal gıda ürünleri, kuru meyveler ve tekstil hammaddeleri bulunmaktadır. Ülkemizde yer alan ve en büyük işlem hacmine sahip olan emtia borsaları; İzmir, İstanbul ve Adana Ticaret borsalarıdır.
Bu borsalarda ticarete konu olan malların yani emtiaların sürekli olarak alım ve satım işlemleri gerçekleştirilmektedir. Üreticiler ve yatırımcılar, anlaştıkları aracı kurumlara alım ya da satım emirleri vererek işlem yapmaktadır.