Hukuk Danışmanı Nedir? Hangi Durumlarda Devreye Girer?

Her geçen zaman, yeni iş kolları doğmakta, bu iş kolları da kendi uzmanlık alanları içerisinde toplumun talep ve beklentilerine yanıt vermektedir. Bunlardan biri de son yıllarda adı Türkiye’de daha fazla duyulmaya başlanan hukuk danışmanı terimidir. Hukuk müşavirlerinin ve avukatların üstlendiği bu yeni görev için biz de daha net bir bilgiye erişmeniz adına “Hukuk danışmanı nedir? Hangi durumlarda devreye girer?” konusunda bir yazı kaleme aldık. Bu yazımızda hukuk danışmanının kim olduğunu, hangi görevleri yerine getirdiğini ve hangi durumlarda kendisine ihtiyaç duyulduğunu sizlere açıklayacağız.

Hukuk Danışmanı Nedir? Kimdir?

Ağırlıklı olarak şirketlere hukuksal alanda danışmanlık hizmeti veren kişilere hukuk danışmanı denilmektedir. Daha geniş bir tabir ile açıklamak gerekirse, şirketlerin hukuksal alanda yaşadıkları her türlü sorun ve işlemde, kendilerine yol gösteren, danışmanlık eden ve hukuksal işleyişi gerçekleştiren kişilere hukuk danışmanı denir. Günümüzde yapılan dev yatırım ve projelerin her birinin hukuksal alanda birden fazla alanı ilgilendirmesi hukuk danışmanlarına duyulan ihtiyacı da arttırmıştır. Hukuk danışmanları sadece şirketler özelinde iş yürütmezler. Bazen bireyler ve şirketler arasında yaşanan anlaşmazlıkların çözümü noktasında da bir nevi arabulucu şeklinde anlaşma ve orta yol bulma amacıyla da hizmet verdikleri görülmektedir.

Örneğin, işinizden istifa ettiniz ya da çıkarıldınız. Haklarınızı şirketten nasıl tahsil edeceğinizi bilmiyorsunuz. Hukuk danışmanının görevi içerisinde, şirkete açmayı düşündüğünüz bu tür bir iş davasında siz ile şirket arasında köprü sağlamak ya da size bu konuda danışmanlık hizmeti vermek de bulunuyor. Özetle, kişi ya da şirketlere hukuki alanlarda danışmanlık yapan avukat ya da hukuk müşaviridir. Hukuk danışmanı olarak görev almak için sadece hukuk alanında yüksek öğrenim yapmak yeterli değildir. Bu kişilerin ayrıca hizmet verdikleri yere bağlı olan Baro’ya da kayıtlı olmaları gerekmektedir.

Hukuk Danışmanının Görevleri

Hukuk danışmanının görevleri, genel itibari ile bağlı bulundukları şirket ya da firmaların kendi sözleşmelerinde resmi olarak belirtilir ve şekillenir. Yani a firması ile çalışan bir hukuk danışmanının görevleri ile b firmasında çalışanınki ile birebir aynı olmak zorundadır gibi bir durum söz konusu olamaz. Çünkü tıpkı bir şirket çalışanı gibi, o şirkete bağlı çalışan bir hukuk danışmanının görevleri de işveren tarafından belirlenir. Diyelim ki bir şirket sizi hukuk danışmanı olarak işe aldı. Sizden sadece icra dosyalarının takibi ve mali konular hakkında danışmanlık yapmanızı da isteyebilir. Ya da hukuki alanda şirketin ihtiyaç duyduğu her türlü işte sizden yardım talep de edebilir.

Diğer taraftan şirket bazında bakıldığında genel geçer olarak hukuk danışmanının görevleri nelerdir diye sorulacak olursa buna da şu şekilde yanıt verebiliriz:

• Şirketlerde görülen devralma veya birleşme süreçlerinin hukuki işleyişinin sağlanması, şirketlerin yeniden yapılandırma sürecinde oluşturulan projelerin hukuki uygunluğunun denetimi.
• Vergi davaları, hukuki raporlama ve inceleme hizmetleri, şube ve şirket kurulumlarının hukuki ayağının yürütülmesidir.
• Kurumsal yönetim danışmanlığı, tür değişiklikleri ve tasfiye, sözleşmeler hukuku ve sözleşme incelemeleri, iş hukuku, sigorta hukuku, ceza hukuku, icra ve iflas hukuku da hukuk danışmanının yaptığı işlere eklenebilir.

Şahıs bazında bakıldığında ise bir hukuk sistemi içerisinde bir şahsı ilgilendiren hangi konular var ise, hukuk danışmanının görevleri, o konularda kişilere hukuksal anlamda danışmanlık yapmaktır diyebiliriz. Aklınıza gelebilecek her türlü hukuksal konuda bir hukuk danışmanına giderek, nasıl bir yol izleyebileceğinizi, hangi alanda nasıl bir dava açabileceğinizi, yaşadığınız sorunlara karşın haklarınızı hukuksal olarak nasıl arayabileceğini vb. şeklinde danışmanlık hizmetinden yararlanabilirsiniz.

Hukuk danışmanının görevleri 2 şekilde ana başlığa ayrılır. Bunlardan biri önleyici hukuki danışmanlık ve giderici hukuki danışmanlıktır.

Önleyici hukuki danışmanlıkta, her hangi bir adım atmadan önce, o işin hukuki açıdan nasıl yürütülmesi gerektiği konusunda kapsamlı şekilde verilen bir hizmettir. Giderici hukuki danışmanlıkta ise hali hazırda devam eden dava ve sorunların işleyişinde alınan hizmettir. Bir örnek ile açıklamak gerekirse, diyelim ki bir şahıs, yüklü miktarda bir borcundan dolayı haciz işlemi ile karşı karşıya kaldı. Olay adli mercilere taşınmadan önce hukuk danışmanına başvurursa önleyici danışmanlık olarak kendisine hizmet verilir. İcra başlatılmaması için ne tür yollar izleyebileceği, borcunun tahsilâtının nasıl yapılacağı vb şekilde. Eğer haciz işlemi için ortada bir mahkeme kararı var ise ve bu noktadan sonra bir hukuk danışmanına başvurursa, o zaman giderici hukuk danışmanlık devreye girer. Bu süreçler de hukuk danışmanının görevleri için belirleyici bir durum olmaktadır.

Hangi Durumlarda Hukuk Danışmanı Devreye Girer?

Hukuk danışmanlarının ne zaman devreye gireceği ya da hangi durumlarda kendilerine ihtiyaç duyulacağı konusunda yazımızın şuana kadarki bölümünde genel bir tanımlama yapmış bulunuyoruz. Yukarıda dile getirdiğimiz süreç ve durumlarda kişi ya da şirketler hukuk danışmanlarına başvurabilir ve onlardan hukuki destek talep edebilirler.

Türkiye’de günümüzde avukatların pek çoğu davalara bakmak ve mahkeme koridorlarında koşuşturmak yerine bir hukuk danışmanlığı hizmeti veren bir büroda çalışmak ya da bu alanda kendi bürosunu açmak için çaba göstermektedir. Ekonomik açıdan dava avukatlığına oranla çok daha fazla karlı bir iş olan hukuk danışmanlığında özellikle de dev şirketlerin ihale, sözleşme, proje, yatırım gibi ilerinin takibi, avukatlara daha az emek karşılığında daha çok gelir elde etme avantajı sağlamaktadır. Ticaret hukuku içerisinde önemi her geçen gün artan hukuk danışmanları, saat usulü olarak görev alıyorlar ve saat başına dolar kuru üzerinden ücretlerini belirliyorlar. Ancak bu iş için çok ciddi oranda hukuksal bilgi deneyim gerekli olduğunun da altını çizmekte fayda var.