Yapay Zekâ Nedir?
Yapay zeka nedir sorusu için bilgisayar yahut bilgisayar programı yönetiminde bir robotun insanlara benzer ya da oldukça yakın tepkiler vermesi yahut kendisinden istenilen hareketleri yerine getirme yeteneğine yapay zeka denir diyebiliriz. Yapay zeka öyle bir fenomen ki, sadece sıradan insanları değil, bu konuda çalışma yapan bilim insanlarının bile farklı görüşler geliştirdiği bir konu olmaya devam ediyor.
Gelişen teknolojiyle beraber yapay zekâ robotlarını gün geçmiyor ki daha fazla yeteneklerle donatılmış görmeyelim. İlk versiyonlarında yapay zekâ robotları sadece yürüyebilse hatta merdiven inip çıkabilse bu büyük başarı sayılırdı. Oysa şimdi olduğu yerde ters takla atan ve bunu yaparken 1 santim bile sağa sola kaymayan yapay zekâ robotların yanı sıra kendisine vatandaşlık verilen de mevcut.
Yapay Zeka Fikri İlk Ne Zaman Ortaya Atıldı?
Alan Turing ikinci dünya savaşında Nazi Almanya’sının askeri şifrelerini kırmaya yarayacak bir makine geliştirdi. Hatta bu konuyu işleyen ve Enigma ve 8 dalda Oscar’a aday gösterilen ‘’The Imitation game’’ filmlerini de seyretmenizi hem yapay zeka konusunun başlangıcını anlamanız hem de güzel bir film seyretme zevkini tatmanız açısından tavsiye ederiz.
Turing geliştirdiği şifre kırıcı sayesinde İkinci Dünya Savaşının çok daha erken bitmesini sağladığı gibi can kaybını daha aza indirmiştir. Bunun ardından 1950’li yıllarda gerçekleştirdiği yazılım sonrası yapay zekâ çalışmalarının sağlam temellerini atmıştır.
Bugün yalan makinası Turing’in çalışmalarının bir neticesi olmakla beraber Turing test adını taşıyan bir başka çalışmasıyla makinelerin de insan gibi zeki olabileceği fikrini ortaya attı ve bu görüşünde de haklı olduğunu ortaya koydu. Bilgisayar da oynanabilir bir satranç programı geliştiren Turing için yapay zekânın babası diyebiliriz.
Günümüzde Yapay Zekâ Çalışmaları
Başlangıcı İkinci dünya savaşına dayanan yapay zekâ çalışmalarındaki bayrak yarışı bugün hemen hemen herkesin adını bildiği ve kullandığı Facebook, Google ve Tesla gibi dünyaca tanınan ve bütçeleri neredeyse küçük bir ülkenin bütçesi kadar olan şirketler tarafından yapılmaktadır.
Tesla, Facebook ve Google şirketleri yapay zekâ alanında yaptıkları araştırmalarla dünyanın gözünün bir kez daha onlara dönmesini sağlamış durumdadır.
Yapay Zekâ Tehlikeli Mi? Terminatör Etkisi Nedir?
Hepimiz mutlaka Terminatör filmini duymuşuzdur. Sadece adını duymakla kalmayıp filmi izleyenler de oldukça fazladır.Açıkçası dünya sinema tarihinin en çok gişe başarısı getirmiş, serileri çekilmiş, bu filmin bu denli tutulması ve bir kült film haline gelmesinin ardında yatan başarı sadece içerdiği görsel efektler ve aksiyon sahneleri değildir elbette.
Filmin felsefesi ve yapay zekâ hakkında ortaya attığı iddialar sanıyoruz insanları aksiyon ve özel efektli sahneleri kadar etkileyen en önemli özelliklerindendir.
Çok kısaca özetlemek gerekirse, filmde insanlığa hizmet etmesi, insanlığın hayatını kolaylaştırması için geliştirilen yapay zekâ çalışmalarının bir yerde kendi içlerinde akıllanarak ve kendi aralarında bir ittifak kurarak insanlığı yok etme kararı alması ve bunun üzerine tüm dünyayı içine alan bir çeşit kıyamet günü yaratarak savaş başlatması anlatılır.
Bu sadece film olmaz öyle şey diyenler için yapay zekâ geliştirme çalışmaları yapan Facebook şirketinde çok yakın bir tarihte yaşanan bir olayı kısaca nakletmek isteriz.
Facebook’un Yapay Zeka Çalışmaları İnsanlığı Korkuttu
Facebook tarafından geliştirilen yapay zekâ-chat botlar pazarlama alanında eğitiliyordu. Tamam buraya kadar her şey normal görünüyor değil mi? Ama bir noktadan sonra bu chat botlar kendilerine verilen eğitimi bıraktı ve kendi aralarında bir lisan geliştirerek evet, yanlış okumadınız, kendi aralarında sadece kendilerinin anlayacağı bir lisan geliştirerek iletişime geçmeye başladı. Facebook yetkilileri bu durum karşısında neredeyse dehşete düşerek programa son verdiler.
Gerçekten son derece rahatsız eden ve akla Terminatör filmindeki kıyamet senaryosunu getiren bu durum hakkında birkaç gün önce açıklama yapan yetkililer:
Yaptıkları eğitimlerde korkutucu bir şey olmadığını sadece chat botların amaca hizmet etmekten çıktıkları için kapatıldığını açıkladılarsa da, dünya üzerinde milyonlarca kullanıcısı bulunan ve Amerikan borsasında sağlam bir yeri olan Facebook şirketinin herkesi sakinleştiren açıklama yapmasını olağan görebiliriz.
Öte yandan Tesla motor şirketinin sahibi ve yapay zekâ çalışmalarını sürdüren Elon Musk’ın yapay zekânın insanlığın sonunu getirebileceği yönünde söylediği sözleri de göz önünde bulundurmalıyız.
Kıyamet senaryosu yazmak ve bilimsel gelişmelere engel olmak düşüncesinde değiliz elbette ama filmlerin, kitapların gerçeği görebilme yetenekleri elbette yadsınamaz. Ve bir olayı sadece olumlu yönleriyle değil olası olumsuz etkileriyle de ele almamız gerektiğini düşünüyoruz.
Unutulmamalı ki, Yapay zekâ kullanılarak askerlerin üretilmesinin gündeme geldiği bugünlerde işin içinde insan faktörünün olması yapay zekânın da kötü amaçlar için gayet kolay kullanılabileceği fikrini hiç mi getirmiyor aklımıza?
Yazan: Arzu Gökyolcu
