Yurt Dışında Çalışmak için İŞKUR’a mı Gitmeli?
Yurt dışında çalışmak istiyorum İŞKUR yurt dışına işçi gönderiyor mu yada yurt dışında çalışma için nerelere başvurmalıyım sorularını soruyorsanız yanıtı bu yazımızda…
Bundan 40-50 yıl önceye bakıldığında insanların geçinebilmesi için basit işlerde ortalama ücretler alarak istihdam edilmesi, geçinebilmek için yeterli oluyordu. Ancak özellikle son 20 senede işler hatırı sayılır şekilde değişmeye başladı. Ekonominin dünya çapında bir bozulma yaşaması insanların istihdam alanlarının da değişmesine sebep oldu. Bu durumun geçmişte ortaya çıkan en önemli örneği başı Almanya’nın çektiği Batı Avrupa ülkelerine Türkiye’den işçi gönderilmesidir.
Savaşlardan ve çeşitli ekonomik olumsuzluklardan bitkin düşen Almanya, 1960 ve 1970’lerde Doğu ülkelerinden işçi isteğinde bulundu. Bunun akabinde de bu ülkelere İŞKUR aracılığıyla işçiler gönderilmeye başlandı. Eski adı ‘İş ve İşçi Bulma Kurumu’, şimdiki bilinen adıyla Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) bu ülkelere giden işçilerin istihdamını sağlamıştı.
İŞKUR Günümüzde Yurt Dışına İşçi Gönderiyor Mu?
1960’lardan başlayan yurt dışında çalışma furyası günümüzde de devam etmektedir. Bu nedenle pek çok insan, özellikle Avrupa’da legal olarak çalışmanın ve yaşamanın hayalini kurmakta. Hal böyle olunca senelerin geçmesi, bu arzunun dinmesi için yeterli bir sebep haline gelmedi.
İçinde bulunduğumuz zamanda yurt dışında istihdam edilme konusunda İŞKUR eski gücünün neredeyse tamamını yirdi.
1970’lerin sonlarına doğru yurt dışı istihdamı Türkiye tarafından bir hayli kısıtlanmıştır. Bunun en büyük sebebi ise o dönemde dünyada patlak veren petrol kriziydi. Ülkelerin çıkar çatışmasına düştüğü böyle bir zaman diliminde Türkiye’de yurt dışına istihdam olanağını oldukça azaltmış ve bu yetkiyi İŞKUR’un elinden almıştır. Daha doğrusu, yalnızca basit bir ‘aracılık’ görevi İŞKUR’a verilmiştir. Ancak bu tamamen bir prosedürdü.
Günümüzde İŞKUR‘un yurtdışı istihdamında 2 görevi vardır.
Bunlardan 1.si: Yurtdışında işçi çalıştırmak isteyen firma ve işçileri kayıt altına alarak hukuksuzluk ve işçi maduriyeti oluşmasını engellemektir. Bunu da şu şekilde yapmakta: işçi ve işveren arasında imzalanan sözleşmenin İŞKUR tarafından onaylatılması ile kayıt altına almak.
2. si: Yurtdışışında işçi çalıştırmak isteyen firmaların ilanlarını portal üzerinde açmak.
İnternetteki gazete manşetlerinde ”İŞKUR’dan 10 Bin Kişiye Yurtdışında İş” gibi manşetleri çokça görmüşsünüzdür. Haberin içeriğini okuduğunuzda aslında İŞKUR’un 1960 lardaki gibi Almanya’ya gönderdiği işçiler gibi bir ilan oluşturmadığını yukarıda belirttiğimiz gibi yurtdışına giden işçilerin onay işlemini yaptığını yazdığını görürsünüz. Size önerimiz bu gibi haberleri okurken içeriği dikkatli okumanızdır.
1960 ve 1970 li yıllardan sonra hiç bir ülke Türkiye’den yüklü miktarda doğrudan eleman talebinde bulunmadığını da altını çizelim.
Eğer yurt dışında çalışmak gibi bir niyetiniz varsa bunun yolu İŞKUR değil yurt dışında işletmesi olupta Türkiye’den işçi götüren firmaları tespit etmekten geçer. Yalnız bulduğunuz bu firmaları iyi araştırmanızı öneririz. İyi niyetli bir çok vatandaşımız işçi simsarları tarafından yurt dışına belli ücretler karşılığı götürülüp başıboş bırakılarak mağdur edilmiştir.
Zaman zaman İŞKUR tarafından ‘yurt dışı istihdam istekleri’ alınsa da, yabancı ülkelerin bu alandaki isteği eskisi kadar yoğun değildir. Dolayısıyla, başvurular açılsa ve başvursanız gibi gitme olasılığınız oldukça düşük.
Yurt Dışına İşçi Olarak Nasıl Gidilir?
Günümüzde bunun yolunun İŞKUR’dan geçmediğini yukarıda belirtmiştik. Eğer yurt dışında eleman çalıştıran bir firma bulduysanız öncelikle 18 yaşını doldurmuş olmanız gerekiyor. Bunun yanı sıra mutlaka okuryazar olmanız ve yurt dışına çıkışınızı etkileyebilecek herhangi bir engelinizin de bulunmaması gerekiyor. Diğer bir şart ise halen yurt dışında çalışıyor gözükmemeniz. Bu şartları sağladığınız takdirde yurt dışına işçi olarak gidebilirsiniz.
Türklerin vizesiz gidebileceği ülke sayısı her geçen yıl artmakta ve artmaya devam etmekte vizesiz gittiğiniz ülkelerde çalışmak istiyorsanız öncelikle oturma izni almalısınız. Oturma izni aldıktan sonra gittiğiniz ülkenin şartlarına göre çalışma izni alarak o ülkede çalışabilir ve kendinize bir gelir sağlayabilirsiniz.
Vize alarak gittiğiniz ülkelerde de durum aynıdır. Oturma izni aldıktan sonra çalışma izni alabilirseniz izin süreniz kadar bahsi geçen ülkede çalışabilirsiniz.
İŞKUR Almanya’ya İşçileri Nasıl Gönderdi?
Almanya’nın Türkiye’ye başvurusu üzerine İŞKUR, ‘işçi gönderme’ misyonunu üstlendi. Almanya’nın başta olduğu Batı Avrupa’da yer alan şirketler istihdam gerekliliklerini İŞKUR’a bildiriyorlardı. Bunun akabinde de İŞKUR çeşitli ilanlar hazırlayarak işçi gönderime başladı. İlanlara başvuran adaylardan uygun olanlar seçilerek, özellikle Almanya’ya yoğun bir işçi gönderimi gerçekleştirildi.
Almanya’nın yanı sıra Fransa, Hollanda, İtalya, Sırbistan gibi ülkelere de yoğun bir işçi göçü gerçekleşmiştir. Bu dönemde işçilerin daha yoğun olarak tercih ettiği ve istihdamlarının sağlandığı ülke Almanya olmuştur. Bunun en önemli sebeplerinden bir tanesini o zamanlar Almanya’nın nüfusunun oldukça seyrek olmasıydı.
Bunun haricinde büyük savaşlardan çıkan Alman devletinin erkek ve kadın nüfusundaki dengesizliğiydi. Bu Türkiye’den giden işçiler için bir tercih sebebi haline gelmişti. Bu nüfus eşitsizliği aynı zamanda Almanya’nın da Türkiye’ye işçi başvurusunda bulunmasının sebeplerinin başında gelir.
Almanya’ya işçi gönderimleri için yetkili tek devlet kurumu İŞKUR idi. O dönemde yurt dışında ishtidam edilmek isteyen Türkiye vatandaşları da İŞKUR’a başvurmak zorundaydı. 1960’ların başında Almanya’nın İŞKUR’dan beklediği istihdam sayısı 6500 kişi civarıydı. Ancak seneler geçtikçe bu sayı da artmıştır.
